گناباد کجاست؟📍| تاریخچه 📜| جاهای دیدنی 🕌| هتل ها| رستوران ها 🍽️| عکس

شهر گناباد بر روی فلات همواری واقع شده و با رشته کوه براکوه در فاصله‌ای حدود ۲۴ کیلومتری قرار دارد بلندترین قله در این رشته کوه، کوه تیرمهی یا کوه زیبد نام دارد. این شهر در اقلیم خشک و نیمه‌صحرایی حاشیه کویر واقع شده است و در طول سال‌های اخیر، با بحران خشکی مواجه بوده است. گناباد با بسیاری از روستاهای اطراف خود مانند باغ آسیا، مِند، خیبری، دلویی، بهاباد و حتی شهر بیدخت و شوراب در هم واژگون شده است.

این نواحی نیز تحت پوشش سازمان تاکسی‌رانی شهرداری گناباد قرار دارند گناباد در دشت و فلات سیاه کوه یا رشته کوه قهستان واقع شده است. رشته کوه قهستان در منطقه گناباد به براکوه، سیاه کوه و کوه زیبد معروف است. قنات‌های گناباد همگی از دامنه براکوه ریشه می‌گیرند. براکوه تمامی دهستان زیبد و بخش کاخک را در بر می‌گیرد که آب و هوای کوهستانی و سرد دارد و از دشت یا فلات گناباد سردتر است.

🌏 شهر گناباد کجاست؟

شهر گناباد واقع در جنوب استان خراسان رضوی است این شهر در فاصله‌ی 260 کیلومتری جنوب شهر مشهد و در ارتفاع 1105 متر از سطح دریا واقع شده است. این شهر از شمال با شهرهای تربت حیدریه و کاشمر، از شرق با تربت حیدریه و خواف، از جنوب با قائن و فردوس و از غرب با فردوس و طبس همجواری دارد.

☀️ آب و هوای شهر گناباد

این شهر به دلیل واقع شدن در کنار کویر و فاصله از دریا، دارای آب و هوایی بیابانی، گرم و خشک است.

🌆 معرفی شهر گناباد

این شهر از کهن‌ترین شهرهای ایران به شمار می‌رود و قدمت بلدیه و شهرداری در آن به سال ۱۳۱۶ برمی‌گردد. شهرستان گناباد دارای دو بخش “مرکزی” و “کاخک”، سه شهر “گناباد”، “بیدخت” و “کاخک” و چهار دهستان است. گناباد نقطه تلاقی راه‌های منتهی به مراکز اقتصادی، فرهنگی و تمدنی کهن است و به همین دلیل همواره شهری پررونق بوده است عمیق‌ترین و قدیمی‌ترین قنات جهان یعنی قنات قصبه شهر، در گناباد واقع شده است. بالا شهر گناباد ناصرخسرو، غفاری و طالقانی است.

این قنات از دورهٔ هخامنشیان تاکنون، عامل تولید و حیات در شهرستان گناباد بوده و این قنات با شماره ۵۲۰۷ در یونسکو در سال ۱۳۹۵ ثبت شده است. این شهر به دلیل واقع شدن در مسیر ارتباطی استان خراسان رضوی با خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان، اهمیت خاصی دارد. گناباد به عنوان یکی از شهرهای با تاریخچه‌ی باستانی و آثار تاریخی مهم، نمایانگر تمدن قدیمی مردم این منطقه است. بزرگترین قنات جهان نیز در این شهر واقع شده که از دوران هخامنشیان برای تأمین آب و حیات در این شهر کویری استفاده می‌شده است.

زبان و آیین مردم گناباد

مردم گناباد به زبان فارسی و لهجه خراسانی سخن می‌گویند و اغلب اهل این شهر مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.

👨‍🚒 اقتصاد مردم گناباد

شغل‌های مردم گناباد در حوزه‌های کشاورزی، دامداری، صنعت و معدن، حمل و نقل، و بخش خدمات متنوع است. مهم‌ترین شغل سنتی این ناحیه، سفالگری در ناحیه‌ی مِند است که شهرت فراوانی دارد. علاوه بر این، مشاغلی همچون آهنگری، بافت زیراندازهای نواحی کویری، فروش فرآورده‌های دامی به شیوه‌های سنتی، نجاری، خراطی، و حلاجی نیز در شهرستان گناباد رواج دارد.

👨‍👨‍👦‍👦 جمعیت مردم گناباد در سال 1395

بر اساس آمار سال ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان گناباد ۴۰۷۷۳ نفر بوده است. این شهر از نظر جمعیت دویست و پانزدهمین شهر کشور و سیزدهمین شهر استان خراسان رضوی محسوب می‌شود. این شهرستان از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۹۰، رشد جمعیت ۵/۲۲ درصد داشته است و از دانشجو پذیرترین شهرهای کشور نیز شناخته می‌شود.

✏️ علت های مختلف نام گذاری گناباد

گناباد در منابع عربی و اسلامی به صورت جَنابد، کَنابد، و ینابد نیز ثبت شده است دربارهٔ ریشه و نام‌گذاری این شهر، اقوال مختلفی وجود دارد. برخی از آن‌ها عبارتند از:

1. گُن به معنای دیو باشد و گناباد را از آن جهت گناباد گفته‌اند که حفر قنات قصبه کار انسان‌های عادی نبوده‌است.
2. گنابد جمع گنبدها بوده زیرا که در گنابادِ قدیم، تمام منازل به صورت گنبدی ساخته می‌شده‌است.
3. گناباد در اصل گُون آباد بوده و گون در ترکی به معنای خورشید می‌باشد و از آن جا که طبق علم نجوم قدیم، ربع مسکون به هفت اقلیم تقسیم گشته و اقلیم چهارم منسوب به خورشید بوده‌است و گناباد در همین اقلیم است از این رو به گون آباد که معنای آن خورشید آباد می‌شود مشهور شده‌است.
4. در اصل گَوَن آباد بوده، گُون یا گَوَن گیاهی است که در منطقه گناباد زیاد می‌روید از این رو آن را گون آباد نامیده‌اند که بر اثر کثرت استعمال به گناباد تغییر یافته‌است.
5. گناباد در اصل کن آباد بوده به دلیل کناتها و کندن قنات.
6. گناباد در اصل گیو آباد بوده زیرا گیو و گودرز مدتی حاکم منطقه بوده‌اند و در جنگ دوازده رخ و جنگ پشن نیز ساکن در منطقه بوده‌اند. (استرآبادی در بحیره و حمدالله مستوفی) کل منطقه ای که در دوره اسلامی قهستان نامیده شده و بعد به قاینات مشهور گردیده را در عهد قدیم گنابد می‌گفته‌اند چنانچه سیاه کوه و رشته کوه قهستان را هم در دوره ای کوه گنابد گفته‌اند.
7. گناباد در اصل گناه آباد بوده به دلیل اینکه در جنگ دوازده رخ بر خلاف میل کیخسرو، پیران ویسه کشته شد و کیخسرو امپراتور ایران بسیار ناراحت شد و آن را گناهی بزرگ شمرد و پیران را دشمنی خردمند و دانا نامید که نباید کشته میشدبه کفاره این گناه دستور کندن چند کاریز در گناباد داد.

🎉 آداب و رسوم مردم گناباد

مردم گناباد از چند روز پیش تا ماه محرم خود را برای عزاداری در این ماه آماده می‌کنند. با سیاه پوش کردن حسینیه‌ ها، مساجد و بقاع متبرکه، پنج نفر از امام‌زادگان و فرزندان امام موسی کاظم (ع) در این شهرستان به استقبال این ماه می‌روند و ارادت خود را به حضرت اباعبدالله الحسین (ع) نشان می‌دهند. نخل‌بندانی، نخل‌گردانی، تعزیه‌خوانی، تعزیه‌گردانی به همراه برگزاری آیین‌های سوگواری و سینه‌زنی و زنجیرزنی از جمله آداب و رسوم ماه محرم در مناطق شهری و روستایی گناباد به شمار می‌رود.

هشت آیین و رسم محرمی گناباد شامل “نخل‌گردانی قصبه شهر، نوقاب، روستاهای رهن و ریاب، شبیه‌خوانی نوقاب و ریاب، واویلای مند و حسن و حسین بیدخت” در فهرست آثار ناملموس و معنوی کشور به ثبت رسیده است. تشییع نمادین در فرهنگ ایران پیشینه‌ای طولانی دارد و نمونه برجسته آن آیین سالیانه سوگ سیاوش و حمل تابوت او بوده است.

نخل‌بندی و تزئین نخل، به عنوان تابوت برای مردگان جوان، مشاهیر و یا افراد محبوب سابقه‌ای هزاران ساله در این دیار دارد. از دوران صفوی مراسم نخل‌گردانی همراه با سینه‌زنی و شبیه‌سازی به شکل امروز در آیین عاشورا و محرم در گناباد رواج یافته است. نخل، تابوت بزرگ و بلندی است که بر آن خنجر، شمشیر، پارچه‌های قیمتی و آیینه‌هایی بسته می‌شود و آن را در روز عاشورا به عنوان نمادی از تابوت امام حسین(ع) به حرکت در می‌آورند.

🛖 اماکن تاریخی شهرستان گناباد

• مسجد جامع قدیم گناباد (مشاهده روی نقشه)
• مرقد علامه بهلول گنابادی (مشاهده روی نقشه)
• قلعهٔ تاریخی عُمرانی گناباد (مشاهده روی نقشه)
• مسجد جامع عبدالله نوقاب (مشاهده روی نقشه)

برای آشنایی با پارک های گناباد روی لینک رنگی مقابل کلیک کنید: لیست ۱۵ مورد از پارک های گناباد و آدرس دقیق آنها

🎁 سوغاتی های معروف گناباد

1. زعفران
2. انگور
3. کشمش
4. انار
5. زیره سبز
6. گندم
7. جو
8. زرشک
9. انجیر
10. عناب
11. پسته
12. پنبه

🏭 شرکت های صنعتی معروف گناباد

• شرکت صنایع چینی تقدیس
• شرکت تولیدی الیاف سیمرغ
• شرکت فرآورده‌های دیرگداز ایران

🧷 صنایع دستی گناباد

• سبدبافی
• سفالگری
• قالی باقی
• نمدبافی

🍽️ 🍺 کافی شاپ و رستوران های گناباد

1. کافه کاریز گناباد (مشاهده روی نقشه)
2. پیتزا سپیدال (مشاهده روی نقشه)
3. ساندویچ امین (مشاهده روی نقشه)
4. رستوران رضوان (مشاهده روی نقشه)
5. پیتزا سجاد کاملی (مشاهده روی نقشه)
6. کافی شاپ بزرگمهر (مشاهده روی نقشه)
7. رستوران سنتی شریعت (مشاهده روی نقشه)

🛒 مراکز خرید معروف گناباد

• پاساژ نمازی (مشاهده روی نقشه)
• پاساژ مولوی (مشاهده روی نقشه)
• پاساژ شریعت گناباد (مشاهده روی نقشه)

جاهای دیدنی گناباد

1. روستای ریاب (مشاهده روی نقشه)
2. دارالشفا دلویی (مشاهده روی نقشه)
3. امامزاده احمد بیمرغ (مشاهده روی نقشه)
4. کلات نادری (مشاهده روی نقشه)
5. پارک جنگلی قوژد گناباد (مشاهده روی نقشه)

برای مشاهده جاهای دیدنی گناباد روی لینک رنگی مقابل کلیک نمایید: ۲۴ مورد از جاهای دیدنی گناباد ۱۴۰۳

🏪 هتل های محبوب گناباد

• هتل پاسارگاد گناباد (مشاهده روی نقشه)
• هتل کوثر بیدخت گناباد (مشاهده روی نقشه)

🗺️ نقشه گناباد