مقبره جغتین گیسور کجاست؟ 🌏| معرفی کامل ✅ | تاریخچه 📓

آیا می دانید مقبره جغتین گیسور کجاست؟

گناباد، یکی از شهرهای تاریخی و فرهنگی استان خراسان رضوی، با جاذبه‌ های گردشگری منحصر به فرد خود، به مقصدی جذاب برای علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ تبدیل شده است. از آثار باستانی و معماری‌های دوره‌های مختلف گرفته تا مناظر طبیعی خیره‌کننده، این شهر در دل خود گنجینه‌ های زیادی نهفته دارد.

در این مقاله از مجله گردشگری املاک مشهد، قصد داریم شما را با یکی از جاهای دیدنی گناباد و  آثار تاریخی مهم این منطقه آشنا کنیم: مقبره جغتین گیسور. این بنا با طراحی خاص و معماری منحصر به فرد خود، نه تنها به عنوان یک مکان تاریخی بلکه به عنوان نمادی از فرهنگ و هنر ایرانی، مورد توجه قرار گرفته است.

با ما همراه باشید تا با جزئیات این مقبره و ویژگی‌های آن بیشتر آشنا شوید و سفری مجازی به یکی از جاذبه‌ های برجسته گناباد داشته باشید.

🌏 مقبره جغتین گیسور گناباد کجاست؟

مقبره جغتین گیسور در ۵ کیلومتری روستای گیسور، واقع در ۷۲ کیلومتری شمال‌ شرق شهر گناباد، یکی از بناهای تاریخی باستانی و زیبا در استان خراسان رضوی است. این بنا که بر فراز سکویی ساخته شده، به خاطر معماری منحصر به فرد و شکل خاص آن توجه محققان و باستان‌شناسان را جلب کرده است.

📓 تاریخچه و نظریات درباره مالکیت بنای مقبره جغتین گیسور گناباد

نام «جغتین» برای این بنا نظریات متعددی را به دنبال داشته است. برخی بر این باورند که این بنا آرامگاه جغتای، پسر چنگیزخان مغول، است. دیگران آن را به شاهزاده‌ای ایرانی نسبت می‌دهند و برخی نیز معتقدند که این بنا متعلق به شخصیت بزرگ و صاحب منصبی از گذشته‌های دور است. با این حال، هیچ‌یک از این نظریات مستندات کافی برای تأیید ندارند و در نتیجه، نمی‌توان با قطعیت گفت که این بنا متعلق به چه کسی است.

✏️ تحلیل نام «جغتین» و کاربرد آن

در مورد نام‌گذاری این بنا، پژوهشگر و باستان‌شناس رجبعلی لباف‌خانیکی معتقد است که واژه «جغتین» ممکن است به معنای عام یا به عنوان اسم فاعل باشد، نه اسم شخص. او توضیح می‌دهد که واژه «جغ» در زبان ترکی به معنی الوار و تیر است و «اتی» به معنای پرتاب است. بنابراین، احتمالاً واژه «جغتین» به معنای تیرانداز یا شخصی با ویژگی‌ های مشابه بوده است.

📝 ویژگی‌ های معماری مقبره جغتین گیسور

مقبره جغتین از نوع بناهای چهارطاقی گنبدداری به سبک معماری رازی است که بر فراز سردابه‌ای تدفینی ساخته شده است. فضای داخلی بنا به صورت مربع با قاعده ۶/۸۰ متر و نمای خارجی آن هشت‌ ضلعی است. در میانه هر یک از اضلاع چهارگانه ایوانچه‌ هایی به عرض ۳ متر، عمق ۲ متر و ارتفاع ۵ متر ساخته شده و در میانه دیوار انتهایی هر ایوان، درگاهی به عرض ۱/۱۰ متر وجود دارد. بر فراز هر درگاهی، پنجره‌ای برای نورگیری ایجاد شده است.

🏛️ وضعیت کنونی و نیاز به مرمت مقبره جغتین گیسور گناباد

مقبره جغتین گیسور در طول زمان به شدت آسیب دیده و پوشش گنبدی و فیلگوش‌ها فرو ریخته است. هرچند اخیراً اقداماتی برای مرمت و تثبیت بنا انجام شده، این بنای تاریخی همچنان آسیب‌پذیر و نیازمند اقدامات ایمنی بیشتری است تا بتواند در برابر عوامل طبیعی و انسانی مقاوم بماند. این بنا که به دوران ایلخانی نسبت داده می‌شود، نمونه‌ای از هنر و معماری دوران گذشته است و ارزش فرهنگی و تاریخی بسیاری دارد. حفظ و نگهداری این آثار تاریخی، بخشی از وظیفه ما در حفظ میراث فرهنگی کشور است.

🗺️ نقشه و بخش‌ های مختلف مقبره جغتین گیسور

مقبره جغتین در روستای گیسور با معماری منحصربه‌فرد خود، از اجزای مختلفی تشکیل شده که به آن هویت خاصی بخشیده است. این بنا به شکل هشت‌ضلعی طراحی شده و بخش‌های مختلف آن به شرح زیر است:

۱. تالار داخلی

تالار داخلی مقبره جغتین گیسور به شکل مربع طراحی شده و مساحتی در حدود 27.12 متر مربع را پوشش می‌دهد. دیوارهای این تالار در هر چهار گوشه دارای قطری یک متری هستند و دیوارهای بیرونی نیز به آن متصل شده‌اند.

در هر چهار قسمت تالار، درگاهی به عرض 1.20 متر تعبیه شده است. همچنین، در چهار گوشه خارجی تالار، چهار ایوان با ابعاد 3 متر عرض، 2 متر عمق و تا قوس 5 متر ارتفاع وجود دارد. در کنار ایوان‌ها، چهار طاق‌نما با عمق نیم متر و هشت شش‌گوش نامنظم قرار دارد که طول هر گوشه خارجی آن 92 سانتی‌متر است.

۲. سکوی مقبره

مقبره جغتین گیسور بر روی سکویی قرار دارد که ارتفاع آن 50 سانتی‌متر از سطح زمین پیرامون خود است. بر اساس تفاوت رنگ آجرها و تغییر ارتفاع کف درگاه‌ها، این سکو ممکن است در گذشته تا 100 سانتی‌متر ارتفاع داشته و به مرور زمان دچار فرورفتگی شده باشد.

۳. ایوان‌ ها و درگاه‌ ها

چهار ایوانی که در چهار گوشه اصلی قرار دارند، به ترتیب 3 متر عرض، 2 متر عمق و تا قوس 5 متر ارتفاع دارند. هر کدام از چهار درگاه نیز دارای پوشش‌هایی به ابعاد 1.20 متر پهنا، 1 متر عمق و 2 متر ارتفاع هستند. در قسمت فوقانی هر درگاه، دریچه‌ای مربع شکل با ابعاد 1 متر و ارتفاع 1.5 متر وجود دارد که دارای قوس جناقی است.

۴. طاق‌ نماها و جرزها

چهار طاق‌نما که در بنا به کار رفته، عمق نیم متر و دهنه و بلندی یکسانی با ایوان‌ها و طاق‌ نماها دارند. جرزهای این بنا دارای پایه‌های شش‌گوش نامنظم هستند و از یک جفت بدنه و زه وسط دو شکل گرفته‌اند.

۵. سقف و قبه

سقف بنا از طاق‌های گهواره‌ای جناقی استفاده کرده و آجرها به صورت افقی چیده شده‌اند. قوس‌هایی که در قسمت فوقانی گوشواره‌ها ساخته شده، وزن قبه را تا حدی تحمل می‌کنند. بخش پایین قبه، که به نام گردن یا ساقه گنبد شناخته می‌شود، به شکل منشور هشت‌ضلعی با اصول هشت‌ضلعی منتظم طراحی شده است.

📚 نتیجه‌ گیری

مقبره جغتین گیسور گناباد، با معماری خاص و طراحی منحصر به فرد خود، به عنوان یکی از آثار تاریخی برجسته استان خراسان رضوی شناخته می‌شود. این بنا، با ساختار هشت‌ضلعی و تالار داخلی مربعی، نمونه‌ای بارز از هنر معماری دوره‌های تاریخی ایران است که هر بیننده‌ای را مجذوب زیبایی و پیچیدگی‌های خود می‌کند.

جزئیات دقیق معماری، مانند ایوان‌ ها، طاق‌ نماها و طراحی خاص قبه، نشان‌دهنده دقت و مهارت‌های هنری سازندگان آن است. در حالی که مقبره جغتین گیسور در طول زمان آسیب‌های زیادی را متحمل شده، اما همچنان به عنوان یک نماد از تاریخ و فرهنگ منطقه باقی مانده است و نیازمند توجه و حفاظت بیشتری است.

بازدید از این مقبره، فرصتی است برای درک عمیق‌تر از گذشته و مشاهده هنر و معماری دوره‌های گذشته. امیدواریم که با معرفی این اثر تاریخی، شما نیز از جاذبه‌های گناباد بهره‌مند شوید و تجربه‌ای لذت‌بخش از سفر به این منطقه باستانی داشته باشید.