روستای بوژان نیشابور | آدرس + مسیر دسترسی + عکس

بوژان به خاطر طبیعت بکر و دیدنی، ساختار پلکانی و ویژگی‌های تاریخی خود جاذبه‌ای برای گردشگران به حساب می‌آید. در ارتفاع ۱۶۰۰ متری از سطح دریا واقع شده و هوای معتدل کوهستانی دارد که در تابستان به دلیل خنکی آب و هوا، جذابیت بیشتری برای بازدیدکنندگان دارد.
بوژان از شرق به روستای سوقند، از غرب به روستای دربهشت و اردوگاه باغرود، از جنوب به دو روستای بوژآباد و حصار، و از سمت شمال به شهر مشهد محدود می‌شود.

بیشتر بخوانید: جاهای دیدنی نیشابور

مشخصات روستای بوژان:

• ساختار پلکانی
• در ارتفاع ۱۶۰۰ متری از سطح دریا واقع شده

روستای بوژان نیشابور کجاست؟

بوژان، یک روستای دیدنی در ۲۱ کیلومتری شمال شرقی شهر نیشابور، با مساحت ۱۲۲۵ هکتار واقع شده است. این جاذبه منحصر به فرد در دامنه‌های جنوبی رشته کوه بینالود قرار گرفته و از جاذبه‌های ممتاز استان خراسان رضوی معروف است.

موقعیت روستای بوژان:

• موقعیت در ۲۱ کیلومتری شمال شرقی نیشابور
• مساحت ۱۲۲۵ هکتار

تاریخچه روستای بوژان

بوژان یک روستای با تاریخچه کهن است که در گذشته بخشی از آن توسط سیل ویران شد. ساکنان این روستا از افراد سرشناس و بزرگان زمان خود بودند. پس از سیل، بخشی از جمعیت کاهش یافت اما با بازگشت مردم و کاشت گیاهان، رونق به دست آمد. رئیس العلماء نیز نقشی در امنیت و آبادانی روستا ایفا کرد. دوباره سیلی دیگر وقوع یافت اما باز هم بوژان رونق یافت. پس از وقوع سیل، تعدادی از مردم جان خود را از دست دادند و تاثیرات آن بر مردم و ترس‌های مرتبط با حوادث دیگری باعث شدند که کمتر کسی به این منطقه مراجعه کند. اما با گذشت زمان، ساکنان قدیمی بوژان توانستند این روستا را احیا کرده و آن را به یک تفرجگاه مهم در نیشابور تبدیل کنند.

معماری روستای بوژان

روستای بوژان دارای دو قسمت بافت مسکونی است، یکی در شرق رودخانه و دیگری در اطراف آن. معبر اصلی روستا در شرق رودخانه قرار دارد و کوچه‌های بی نظم در اطراف آن شکل گرفته‌اند. مسجد روستا در وسط قرار دارد و عصرها محل تجمع ساکنان است. خانه‌های قدیمی هنوز هم وجود دارند، اما خانه‌های جدید بیشتر به چشم می‌خورند. این خانه‌ها به صورت متمرکز و پلکانی بر روی شیب ملایم کوه قرار گرفته‌اند، با اولین خانه در پای کوه و آخرین خانه بر بلندترین نقطه. خانه‌ها بدون پیروی از نظم خاصی کنار یکدیگر چیده شده‌اند، اما با دلایل مهمی مانند مسئله قبله خانه، عدم دید به یکدیگر و کمبود زمین و غیرمسطح بودن آن توجیه شده‌اند.

معماری خانه های روستای بوژان

ساختار خانه‌ها در بوژان به گونه‌ای طراحی شده است که ساکنان کمترین فاصله را با دام و طیور مانند گاو، گوسفند و مرغ داشته باشند. خانه‌ها دو طبقه هستند؛ طبقه پایین برای نگهداری دام و طیور و طبقه بالا برای سکونت خانواده‌ها است. هر خانه شامل اتاق‌های مختلفی است؛ یکی از اتاق‌ها به نام “خانه نو” برای میهمانان اختصاص دارد. در اکثر خانه‌ها، آشپزخانه به خانه متصل است اما بعضی از خانه‌ها از این امکانات محروم هستند و از حمام عمومی روستا استفاده می‌کنند. رفت‌وآمد مردم از طریق دالان‌ها و راهروهای پرپیچ و خم صورت می‌گیرد که در گذشته نقش مهمی در حفظ امنیت خانه‌ها داشته‌اند.

بخش های داخلی معماری خانه های روستای بوژان:

• طبقه اول: برای زندگی اعضای خانواده
• طبقه دوم: برای نگهداری دام، طیور 

پوشش گیاهی روستای بوژان

حدود ۲۳٪ از گیاهان بوژان خواص درمانی دارند که به چهار تیره یپروانه آسایان، تیره کاسنی، تیره نعنا و تیره گل گاو زبان تعلق دارند. این گیاهان برخی از فراوان‌ترین گیاهان منطقه هستند.

پوشش جانوری روستای بوژان

در روستای بوژان و منطقه کوهستانی بینالود، پوشش جانوری از دام ها و طیور تشکیل شده است و به طور کلی، حیوانات متنوعی از جمله قوچ، میش، عقاب، پلنگ، گرگ، شغال و روباه در این منطقه زندگی می‌کنند.

علت نامگذاری روستای بوژان

روستای بوژان، به گویش اهالی نیشابور با نام‌های بُژ یا بِجُو شناخته می‌شود و در این گویش به معنای رشد کرده به کار می‌رود. احتمال نام‌گذاری بوژان بر اساس وجود گیاه بوژانه و برگ‌های ریز و کوچک آن به دلیل جلوگیری از پوسیدگی لباس‌ها توسط موریانه نیز وجود دارد. معانی دیگری همچون باد شدیدی که برف دانه‌ها را جابه‌جا می‌کند یا به معنای غنچه و شکوفه درخت نیز به کار می‌رود. در متون مختلف، بوژ نیز به معانی گرداب، سیلاب سهمگین یا تب سنگین بدن آمده است. نام بوژان همچنین برای نامگذاری چشمه‌ها و مرغزاران نیز استفاده می‌شود و احتمالاً به دلیل سرسبزی منطقه و وجود چشمه‌های فراوان به این نام رسیده‌اند. باید توجه داشت که در نزدیکی نیشابور، روستاهای دیگری نیز با نام‌های مشابه به بوژان وجود دارند که همگی دارای آب و هوای مشترکی هستند.

معانی مختلف کلمه بوژان:

• رشد کرده
• نام گیاه بوژانه
• باد شدیدی که برف را جابه‌جا می‌کند.
• غنچه و شکوفه درخت

مردم روستای بوژان

آمار نشان می‌دهد که در روستای بوژان، ۲۶۶ خانوار زندگی می‌کنند که حدود ۸۰۰ نفر از آنها به صورت ثابت در روستا ساکن هستند و تقریباً ۳۰۰۰ نفر در زمستان روستا را ترک کرده و به شهر مهاجرت می‌کنند. همه ساکنان این روستا مسلمان و اعضای مذهب شیعه هستند.
معمولاً مردان مسن از لباس‌های محلی استفاده می‌کنند و جوانان بیشتر در مراسم و جشن‌ها از لباس‌های محلی استفاده می‌کنند. لباس زنان رنگین کمانی و با طرح‌ها و رنگ‌های گوناگون از پارچه‌های طرح‌دار ساخته می‌شود.

جمعیت روستای بوژان:

به طور کلی ۲۶۶ خانوار، که حدود ۸۰۰ نفر از آنها به صورت ثابت در روستا ساکن هستند.

موسیقی در بوژان

استان خراسان مرکز موسیقی محلی و سنتی است و سازهایی همچون دوتار، تار و… از جمله آلات محبوب و پرطرفدار هستند که آهنگسازان و نوازنده‌های بسیاری را به خود جلب کرده‌اند. این هنر به مردم روستای بوژان نیز رسیده و در جشن‌ها و مهمانی‌های آنها، نواختن سازهای سنتی و اجرای آوازهای محلی خراسان را می‌توان مشاهده کرد.

سازهای محبوب روستای بوژان:

•  دوتار
• دایره زنگی
• قشمه
• دهل 
• سرنا

رقص چوب بازی

رقص چوب بازی، مجموعه حرکاتی ریتمیک است که به وسیله دو نفر اجرا می‌شود. این رقص در مراسم‌های شادی و به‌ویژه مراسم ازدواج، جایگاه ویژه‌ای دارد و به عنوان یکی از بخش‌های جشن شمرده می‌شود. در این مراسم، های دهل و سرنا یا دایره نواخته می‌شوند و شرکت‌کنندگان چوب‌های کوتاهی در دست‌های خود می‌گیرند. با شروع موسیقی، شرکت‌کنندگان حرکات مخصوص خود را انجام داده و چوب‌های خود را با یکدیگر برخورد می‌دهند.این رقص اصولاً باید به صورت دو نفره اجرا شود، اما در صورتی که تعداد شرکت‌کنندگان زیاد باشد، می‌توان آنها را به گروه‌های دو نفره تقسیم کرده و همزمان به اجرای مراسم پرداخت.

سوغات بوژان

روستای بوژان با شرایط مناسب باغداری، تولید میوه‌های با کیفیت بالا به ارمغان می‌آورد که می‌توانند به عنوان رهنمون خوبی برای عزیزان شما باشند. همچنین، پوشش گیاهی غنی و تغذیه مناسب دام و طیور باعث می‌شود محصولات حاصل از آنها با کیفیت برتری به دست آید و بسیاری افراد را به خرید این محصولات در این روستا جذب کند.صنایع دستی تولید شده توسط زنان روستا نیز جاذبه‌ای ویژه دارد. زنان در بوژان به فعالیت‌های قالیبافی و فرت‌بافی مشغول هستند و محصولات خود را به مسافران عرضه می‌کنند. فرت‌بافی به هنر بافتن و تهیه اقلامی همچون حوله، چادرشب، سفره، بقچه و … اشاره دارد و نخ مورد نیاز آن با استفاده از دستگاه نخ‌ریسی تولید می‌شود.

سوغات بوژان:

• میوه‌های با کیفیت
• محصولات دام و طیور
• صنایع دستی
• قالیبافی و فرت‌بافی

غذاهای سنتی بوژان

در این سفر، تجربیات خوشمزه‌ای نیز منتظر شما هستند. این تجربیات خوشمزه شامل غذاهای محلی و متنوعی است که در بوژان تهیه می‌شوند و شامل بلغور شیر، کشک، کوکو قارچ، کله‌جوش، حلوای محلی، فطیر مسکه، نان تفدون، انواع آش، کباب، خورشت و آبگوشت هستند.

امکانات روستای بوژان

• آب و برق
•  اقامتگاه
• کافه و رستوران
•  مسجد

مراسم سنتی در بوژان

شمایل خوانی در محرم : مراسم آیینی روستای بوژان و مناطق دیگر در محرم شامل شمایل خوانی است. در این مراسم، یک پرده‌خوان به عنوان خواننده، پشت پرده‌ای بزرگ و منقوش ایستاده و از روی تصویر پرده، روایت‌های جنگ‌ها و مصائب اولیای دین، به خصوص امام حسین و اولیای شیعه را به صورت آهنگین اجرا می‌کند و سعی می‌کند تماشاگران را با خود همراه سازد.

جاهای دیدنی روستای بوژان

• آرامگاه مطهر امامزاده سلیم (آدرس دقیق روی نقشه)
• امام زاده خواجه گل علی (آدرس دقیق روی نقشه)
• مرغزاردره (آدرس دقیق روی نقشه)
• دره و چشمه شکراب (آدرس دقیق روی نقشه)
• چشمه کلاغ چین (آدرس دقیق روی نقشه)
• کوه های بینالود (آدرس دقیق روی نقشه)
• خرمنگاه و خانه شیطان (آدرس دقیق روی نقشه)
• منطقه کال عرب (آدرس دقیق روی نقشه)
• محله میان  
• بافت پلکانی روستا 
• کوه های بلقشو 
• بازه صدر  

رودخانه و آبشار بوژان

نزدیک بوژان رودخانه‌ای به نام “رودخانه بوژان” جریان دارد که از کوه‌های گودزرد، بوژان و سیاه خانی سرچشمه می‌گیرد. این رودخانه حدود 10 کیلومتر طول دارد و در مسیرش آبشارهای کوچک و بزرگی وجود دارد. آبشار بوژان در انتهای دره بوژان قرار دارد و ارتفاع آن تا حدود 15 متر است. برای رسیدن به آبشار، حدود 2 ساعت پیاده‌روی در حاشیه رودخانه نیاز است. حتما به یاد داشته باشید که بدون راهنما یا محلی و یا پرس و جو از ساکنان، رسیدن به این آبشار کاری خطرناک است و احتمال گم شدن وجود دارد.

تخت هلاکو خان

در قسمت پایانی روستا و ورودی دره، به منطقه‌ای از کنگلومرا یا ماسه سنگ می‌رسیم. در زمان حمله مغول به نیشابور و ویرانی شهر، هلاکوخان با اسب وارد این منطقه شده تا آب رودخانه را برای آبیاری گندم و جو کاشته شده بر ویرانه‌های نیشابور ببرد.

تفریحات روستای بوژان

• طبیعت‌گردی
• کوهنوردی با فتح قله‌های شیرباد و کلمیش
• پیک‌نیک
• عکاسی
• جمع‌آوری گیاهان دارویی مانند ریواس، سماق، زیره‌کوهی، آویشن و خارمشک

بهترین فصل سفر به روستای بوژان

میانگین دمای سالانه روستای بوژان حدود 14.3 درجه سانتی‌گراد و متوسط بارش آن حدود 139.9 میلی‌متر است. در فصول گرم بهار و تابستان سفر به بوژان توصیه می‌شود. در بهار، شکوفه‌ها و در تابستان، سایه درختان سرسبز زیبای این روستا را لذت ببرید. در پاییز، رنگین‌کمان درختان منظره‌ای جذاب را ایجاد می‌کنند. اما در زمستان به دلیل سرمای شدید و برف، سفر به بوژان توصیه نمی‌شود.

بهترین زمان سفر به روستای بوژان:

•  بهار 
• تابستان